Nic Blans

Dit grote schilderij (138 x 138 cm) is van de hand van Nic Blans senior, die het maakte in 1962.
Zoals veel werken uit die hoogtijdagen van de (wederop)bouw en van de Rijksopdrachten heeft het vele lange jaren op een ministerie gehangen, in dit geval van Sociale Zaken, tot het weer via herhuisvestigingen is verhangen en tenslotte op de markt is gekomen in een van de ontzamelingsprojecten. Daar vindt men dan veel tot zeer veel, maar soms ook dit soort goede stukken. Het Notarishuis Arnhem verkocht het.

Twee gele huizen van Wim Oepts

Twee schilderijen die erg op elkaar lijken, beide gesigneerd Oepts '80.
De een was te koop bij Onder de Boompjes in Leiden. De andere staat in de oeuvrecatalogus van Marie-Louise van Aubel, onder nummer SK 455. De een heet Huis in Zuid Frankrijk, de ander Het Gele Huis. De een is iets groter dan de ander. Die uit de oeuvrecatalogus is vele malen tentoongesteld geweest en daarom ook al vele malen afgebeeld.

Bizarre Duitse paardvrouw

Al te bizar, dit Duitse werk, dat in de traditie van Böcklin staat.
Otto Soltau schilderde dit grote doek (105 x 105 cm) in 1909. We zien een centaurvrouw die met haar kindje speelt. Het platte realisme waarmee de voorstelling is weergegeven contrasteert pijnlijk met het symbolische en sprookjesachtige. De schilder was pas 24. Zes jaar later stierf hij aan het Oostfront.

Edith van Leckwijck en Heinrich Campendonk

Edith van Leckwijck verdient een plaats in de kunstgeschiedenis als schilderes en hoeder van een oeuvre.
Ze was de tweede echtgenote van Heinrich Campendonk, de beroemde Duitse expressionistische schilder, wiens postume oeuvre ze bewaakte. Zelf kwam ze uit België, vluchtte in wereldoorlog I naar Den Haag, huwde een prins, scheidde, kreeg les van van Willem Paerels en Floris Jespers, en kon dan ook zelf goed schilderen, zoals wel blijkt uit dit werk (60 x 80 cm) dat te koop is bij Karbstein.

Witsen's Amsterdamse Reeks

Deze prent ( 32 x 37 cm) maakte Willem Witsen in Ede.
Dit is de tweede staat, waarbij de kunstenaar extra accenten in de voorgrond aanbracht. De prent maakte deel uit van de speciale Amsterdamse reeks die Van Wisselingh in 1897 uitgaf ter gelegenheid van een zeer succesvolle verkooptentoonstelling van Witsen's werk.  In 1903 gaf de kunsthandelaar opdracht - hij had de platen gekocht - nog eens een serie te drukken, zogezegd 'ter vervanging van minder goede afdrukken welke vernietigd zijn'. Echter: deze serie is veel minder van kwaliteit, en op groter papier (50 x 60 cm) gedrukt. Dit exemplaar is ruim gelijst te koop bij De Atlas.

Henri Epstein en La Ruche

Henri Epstein was een van de schilders in het roemruchte La Ruche, het gebouwtje in Montparnasse waar schilders als Kikoïne en Chagall werkten.
In tegenstelling tot veel van zijn collega's kon Epstein na de oorlog geen roem verwerven. Zijn vlucht naar het platteland, waarbij hij schuilde en doorwerkte in een boerderij, mocht niet baten. In 1944 werd hij door de Gestapo gepakt en dat overleefde hij niet. Een fraaie website over La Ruche, nog steeds een ateliergebouw, is hier. Dit schilderij (63 x 49 cm) is te koop bij Louiza Auktion in Brussel.

Drie eigenwijze fluiters van Bles

David Bles was en is geliefd om zijn soms grappige genrestukken.
Deze heet in het Duits Umsorgen der Kranken oftewel ziekenzorg. Maar we zien op dit schilderij iets heel anders: drie mensen die blazen of fluiten, ieder op eigen wijze. Veillinghuis An der Ruhr te Mülheim geeft geen afmetingen op bij dit schilderij dat op 23 juni wordt verkocht.

Burssens, de dichter als glazenier

Misschien is ‘t goed te sterven in de herfst
wanneer de nacht het dichtst is en de dag het verst
misschien – ik weet het niet – wie zou het weten – het gaat alleen maar om vergeten...

Dat dichtte Gaston Burssens, de expressionistische dichter, vriend en pleitbezorger van Paul van Ostaijen. Ook als beeldend kunstenaar was hij actief, gezien dit ontwerp voor een raam (90 x 60 cm) dat te koop is bij Bernaerts in Antwerpen.

Ecce homo van Otto Dix

Zie de mens; zo ontluisterend schilderde Otto Dix de vrouw.
Het was er ook de tijd naar. In de dertiger jaren, tijdens de crisis liet de mens zich van zijn slechtste kant zien, en dat schilderde Dix, maar toch niet zonder humor. Volgens de kenners is een van Dix' kwaliteiten dat hij een expressionistische aanpak verenigde met het realisme van de Neue Sachlichkeit. Het doek (101 x 80 cm) wordt geveild bij Sotheby's Londen.

Gezicht op Jaffa, Tetar van Elven

Binnenkort vindt in het Delftse museum Paul Tetar van Elven onder de regie van directeur Alexandra Oostwijk een tentoonstelling plaats die gewijd is aan kopieën.
De schilder en leraar Paul Tetar van Elven maakte namelijk talloze zeer goede kopieën naar oude meesters. Een van de voorvaderen in dit talentvolle schildersgeslacht was Pierre Henri, die de wereld, en vooral het Nabije Oosten bereisde. Van zijn hand dit fraaie gezicht op Jaffa (50 x 86 cm) dat te koop is bij Döbritz te Frankfurt.

Zilcken in Venetië

Philippe Zilcken behoorde tot de beste Nederlandse etsers van de negentiende eeuw.
Hij maakte veel reproductie-etsen, oriëntaalse schilderijen en trad ook op als promotor van de Franse kunst in Nederland. In het Rijksinstituut voor Kunsthistorische Documentatie (RKD) ligt een handschrift van Zilcken - aantekeningen van een Nederlands kunstenaar uit de negentiende eeuw - dat nog eens voor een breder publiek toegankelijk gemaakt zou moeten worden. Deze ets (16 x 24 cm) maakte Zilcken in Venetië. Hij is te koop bij Onder de Boompjes te Leiden. Zijn originele etsen zijn vrij zeldzaam en daardoor verzamelwaardig.

Leonora werd gewurgd met een hondenriem

De aantrekkelijk vrouw op dit zeventiende eeuwse Italiaanse schilderij is op een nare manier aan haar einde gekomen.
Ze heette Leonora de Médicis, was een nichtje van de grote Cosimo I, de heerser over Toscane. Die gaf haar ten huwelijk aan zijn zoon Pietro, een zwakbegaafd persoon. Cosimo had gehoopt dat Leonora een goede invloed zou hebben, en hij verstrekte haar een ruim budget. Daarmee hield ze feestjes en omdat haar man meest weg was, had ze af en toe een affaire. Dat kwam uit en haar man kreeg toestemming haar te vermoorden. Hij wurgde haar met een hondenriem. Ze was pas 23 jaar. Dit portret (72 x 60 cm), van een onbekende meester, is te koop bij Bergé in Parijs.

Twee kopieën

Twee kopieën met indirecte verwantschap. 
Links Suzanne Fourment, door Rubens geportretteerd, te zien in het Louvre, maar hier in kopie door Piet van Engelen. Het origineel inspireerde de achttiende eeuwse schilderes Elizabeth Vigée Lebrun - die kind aan huis was in het Louvre, toen nog paleis - tot haar beroemde en zelfbewuste zelfportret met hoed, nu in de National Gallery te Londen. Maar Elizabeth Vigée-Lebrun schilderde zichzelf ook meermaals met dochter. Daarvan is dan weer een kopie (zie rechts) te koop in de curiosaveiling van het Venduehuis in Den Haag. Om het nog wat ingewikkelder te maken: beide oorspronkelijke schilders maakten zelf óók kopieën van hun eigen werk. De Rubens komt bij Horta Brussel onder de hamer.

Jan Franken: Den Haag voor de doorbraak

Een hoogtepunt in de juniveiling van De Eland is dit werk (59 x 76 cm) van de Haagse schilder en Pulchrilid Jan Franken.
Afgebeeld is de Gevangenpoort voor de doorbraak in de twintiger jaren. Het ronde gebouw is sociëteit Royal. Deze gebouwen moesten wijken om het verkeer door te laten van de Kneuterdijk richting Hofweg. Tot de doorbraak moest alles door het nauwe Gevangenpoortje. Nu is overigens dit stuk weer autovrij gemaakt, dus de stemmen gaan op om de oude situatie te herstellen. Leuk is het filmpje dat De Eland op zijn site zet, waarin een aantal highlights wordt gepresenteerd. Daaronder ook een zeldzame aquarel van Ferdinand Erfmann. Voor het filmpje klik hier.

Zachte, ziekelijk Jo Vermijne

Volgens directeur Van Rooijen van het Haagse Gemeentemuseum was Jo Vermijne een zacht en ziekelijk meisje.
Ze moest "kunst leveren om  haar brood te verdienen", maar stond "in de kunst niet voldoende hoog aangeschreven om het werk dat zij levert ruim betaald te krijgen." Het was Philippe Zilcken, zelf ook nog in de race om directeur te worden, die Jo Vermijne - volgens de boekjes ooit leerling van Isaac Israels - in de kunstwereld introduceerde door haar te leren etsen. Dit schilderij (33 x 50 cm) is te koop bij Karbstein te Düsseldorf.

Sterk en smeuïg: Lucien Adrion

Lucien Adrion werd geboren in Straatsburg, studeerde in Duitsland, maar werkte later in Montparnasse samen met Soutine en Kikoïne.
Een man met twee vaderlanden dus. Misschien was dat er de reden van dat hij in de Tweede Wereldoorlog welwillend tegenover de Duitse bezetter stond. En dat schaadde ernstig zijn reputatie: na de oorlog was hij lange tijd uit beeld tot in de tachtiger jaren - de schilder dood en begraven - zijn werk weer boven water kwam. Sterk neo-impressionistisch werk, zoals dit levendige en smeuïge tafereel (65 x 81 cm) dat te koop is bij Horta, Brussel.

Tweeling Seidenbeutel: beeld van de onderdrukking

Efroim und Menasze Seidenbeutel waren Joods-Duits-Poolse tweelingbroers, die samen schilderden en al hun werk dan ook gezamelijk signeerden.
Ze hadden succes in het Berlijn van de Weimarrepubliek, maar ze bleven in Duitsland en bekochten dat met de dood in het concentratiekamp. Dit schilderij (40 x 30 cm) geeft een treffend beeld van hun beperkte bewegingsvrijheid. Even een ezel op straat neerzetten was er niet meer bij, sinds 1933. Te koop bij Peter Karbstein.

Klaas Gubbels in Arnhem

‘Het is begonnen met een stilleven. Toen is daarbij gekomen de la van de tafel, dus waar het stilleven op stond. Toen zijn er steeds langere poten bij gekomen, tot het resultaat dat het een complete tafel met stilleven was. En daarna is het proces begonnen om steeds minder op die tafel te zetten en te kijken of ik met een lege tafel evenveel spanning kon krijgen als met iets erop.' Dat zei de Arnhemse kunstenaar Klaas Gubbels in een gesprek met Coosje van Rij. Dit stilleventje uit 1995 (25 x 30 cm) is voor Gubbels doen rijk gestoffeerd. Het is te koop bij Veilingbedrijf Derksen te Arnhem.

Vroeg werk van Lou Loeber

In 1918 schilderde Lou Loeber als academieleerlinge deze druivenrank.
Kort daarna zou ze zich bekeren tot de abstracte richting, die ze leerde kennen door haar Blaricumse artistieke dorpsgenoten en via de collectie van Sal Slijper, de vroege Mondriaanverzamelaar. De modernistische werken van Loeber, die nooit geheel abstract worden, zijn thans erg gewild. Dit vroege werk (50 x 40 cm) is met nog twee andere schilderijen van haar hand te koop bij Onder De Boompjes in Leiden.

Realisme voor en na de glasnost

De mijnwerker dateert van voor Gorbatsjovs glasnost, en de bouwvakster van erna.
Maar beiden laten zien dat mannen en vrouwen er niet zijn voor het mooie, maar om te werken aan de opbouw van de maatschappij. De Russische schilders ontbreekt het niet aan vaardigheid, en het academisch vakmanschap is in de jaren zestig en zeventig gewoon in stand gehouden. De Sovjet-schilderstijl doet denken aan de al even ideologisch geladen Amerikaanse tegenhanger, Norman Rockwell cum suis, maar dan zonder humor. Beide schilderijen zijn te koop bij De Zwaan te Amsterdam.

Hendrik Pierneef uit Transvaal

Dit bleke landschap toont de lente in Transvaal, alwaar de schilder Hendrik Pierneef woonde. 
Pierneef studeerde in Rotterdam, en verbleef in de twintiger jaren ook enige tijd in Nederland, waar hij ook tentoonstelde. Hier alleen nog bekend bij een enkeling, maar in Zuid Afrika een grote naam. Maakte spectaculaire landschappen die garant staan voor astronomische opbrengsten. Het onderhavige schilderij (31 x 46 cm) is wat bescheidener van opzet, stamt uit 1922 en is te koop bij Christie's.

Bartels en Schwartze: oorijzers

De gekrulde oorijzers werden gedragen op de Zuidhollandse eilanden.
Het meisje links is afkomstig uit Oud-Beijerland. De rechtervrouw komt uit Rijsoord. De oorijzers zijn hetzelfde, maar wat een verschil in opvatting, van de ingetogen weergave van het bruidje door Thérèse Schwartze en de erotisch geladen monumentaliteit van Hans von Bartels' melk- en honingvrouw. Beide werken vertolken een - zij het volstrekt verschillend - ideaal en beide werken zijn te koop in de veiling bij Christie's Amsterdam.

Lizzy Ansingh door Thérèse Schwartze

De foto doet beslist onvoldoende recht aan de fraaie kwaliteit van dit werk van Thérèse Schwartze.
Het werk, met het ongewone formaat van 100 x 61 cm, staat in de catalogus van Christie's Amsterdam betiteld als Girl with Medaillon. Het is gedateerd 1903. Bij nadere beschouwing zien we dat het medaillon een portretje bevat en dat op de wang van Lizzy Ansingh - want die is hier door haar tante geportretteerd - een traan parelt. Lizzy is vele malen door haar tante geschilderd, maar zelden in een dergelijke geënsceneerde setting. De portretten die Schwartze van haar naaste familie maakte worden tot haar beste werk gerekend.

Tijdloze tekening van Sarika Goth

Sommige kunst draagt de stempel van zijn tijd, en soms is dat een nadeel: ze blijken - voorlopig - verouderd. 
Weer andere kunstwerken kenmerken zich juist doordat er niet aan te zien is wanneer ze gemaakt zijn en ze kunnen dus ook niet verouderen. Dat geldt voor deze tekening (38 x 28 cm)  van de Zeeuwse kunstenares Sarika Goth, die gemaakt in 1934, nu te koop is in Middelburg bij het Zeeuws Veilinghuis.