Romantische collectie bij Duveen

Duveen veilt via het internet een topcollectie die voornamelijk bestaat uit Nederlandse romantische schilderijen.
De collectie bevindt zich in Zwitserland, waar ook desgewenst de kijkdagen bezocht kunnen worden. Maar nodig is dat niet, meent Duveen, want alle schilderijen zijn in de loop der jaren bij gerenommeerde zaken gekocht, zodat documentatie voorhanden is. Duveen veilt dan ook onder alle garanties. Het concept dat Duveen hanteert is nieuw, en laat zich niet vergelijken met ander internet-initiatieven. "Wij kunnen tegen lage kosten over de hele wereld werken," zegt Duveen, "binnenkort hebben we een veiling met één lot, de vroegere auto van de president van de Sovjet-unie Andropov." Het hier afgebeelde werk (J.C. Schotel: Het raderstoomschip Defiance; 37 x 53 cm) is representatief voor de kwaliteit. De veiling sluit op 11 april. De catalogus vindt u hier.

Willem Maris' koeien geven rust

Willem Maris schilderde naar eigen zeggen geen koeien, maar licht.
Dat blijkt ook weer bij deze aquarel (25 x 37 cm), die met wit gehoogd, ter veiling komt bij Bonhams op 12 april. In een tijd waarin het 'weedom' in de kunst overheerst, is de kunst van Willem Maris een verademing. "Daar schenkt een opvatting die tegelijk van een fijn artistiek gevoel en van een grote gemoedsrust getuigt, ons opnieuw vertrouwen in het leven." Dat schreef kunsthistorica van het eerste uur juffrouw Marius in 1891. Ook toen al.

Morgenstjerne Munthe

Met sommige van Munthe's schilderijen is een probleem.

Er zijn namelijk hele typische (of liever atypische) werken in het nog nauwelijks bestudeerde oeuvre van deze Katwijks-Duitse schilder. Bekend zijn de strandgezichten, waarvan er hier een (35 x 25.5 cm)  is afgebeeld. Ze waren en zijn populair. Zodra Munthe zich aan andere onderwerpen waagt komt zijn stijl minder tot zijn recht. Daar komt bij dat Munthe erg veel dronk, het werd tenslotte zelfs zijn dood. Hij maakte wel eens een werk onder invloed. De ene kenner noemt zo'n schilderij een dronken Munthe, en de ander noemt het vals. Misschien is het ook wel onjuist, om een in dronkenschap gemaakt schilderij als eigenhandig te beschouwen. Dit is in elk geval echt, en nuchter genoeg geschilderd. Bij  Auktionshaus Rheine op 13 april.

Kornelis Beelt: deel of geheel?

Over de zeventiende eeuwse Haarlemse schilder Kornelis Beelt is niet veel bekend.
Men weet zelfs niet zijn exacte geboorte- en overlijdensjaar. Maar produktief was hij wel. Hij maakte vele uitvoerige strandgezichten, meestal gesitueerd in Scheveningen of Egmond, en meestal wemelend van de figuren die van alles aan het doen zijn rond de visserij. Dit schilderij (35 x 29,5 cm), te koop bij veilinghuis Quentin in Berlijn, is geschilderd op hout, en nogal beknopt. Is het misschien een deel van een vroeger groter geheel?

Auke Sonnega: man in het bos

Bij het Zeeuws Veilinghuis te Middelburg worden op de veiling van 24 en 25 mei drie schilderijen van Auke Sonnega (1910 – 1963) geveild.
Ze zijn afkomstig van familie van een oud-directeur van één van de grootste bedrijven in Indonesië destijds, SIPEF, producent van onder andere rubber, palmolie en thee. "Het schilderij met wajangfiguur in het bos (60x51 cm) doet qua sfeer sterk denken aan het werk van Walter Spies," schrijft veilingmeester René de Visser. "Voor zover bekend is dit het enige schilderij dat door hem gemaakt werd in een Japans interneringskamp. In het schilderij ‘Ceremonie te Bali’ (61 x 70 cm) is de invloed van Rudolf Bonnet te zien." Er worden nog diverse andere Indische werken geveild.

Schuilplaats van Jaap Nanninga

Jaap Nanninga was een van de belangrijkste na-oorlogse schilders.
Maar hij begon als reclametekenaar en werkte net voor de Tweede Wereldoorlog nog figuratief. Dit schilderij (40 x 60 cm) draagt een opschrift aan de achterzijde: "Dit huisje van de kluizenaar Kasperink is geschilderd door Jaap Nanninga in julie 1943, tijdens zijn vlucht voor de Duitsers. Het huisje was zichtbaar vanuit mijn onderduik-adres. Zuiderzeestraatweg 564 te Wezep (Gld). Hij heeft die doek gegeven aan de dochter des huizes, Janna van het Ende, met de mededeling: ...ik durf dit doek in deze omstandigheden niet te signeren..."
Gezien de zeer lage schatting steekt veilingmeester Keddeman, van Derksen Veilingbedrijf te Arnhem, zijn hand niet voor de eigenhandigheid van dit ongesigneerde doek in het vuur.

Hans von Bartels

Je kijkt uit het raam, en ziet meteen dat het geen weer is om naar buiten te gaan.
Dus pak je een doekje (47 x 67 cm) en maak je snel deze olieverfschets. Hans von Bartels, in Nederland geliefd vanwege zijn Katwijkse werk, 's winters woonachtig te München, trof altijd in één keer doel. Je kunt immers alles schilderen, zei hij, wat je kunt zien. Als je zien en schilderen kan. Bij veilinghuis Nusser.

John Bevort aan zee

Je moet er van houden, van de wat tureluurse stijl van John Bevort.
Genoeg mensen doen dat want zijn werken worden grif verkocht. Ook in Duitsland had hij zijn publiek want daar verschijnen regelmatig Bevorts in de veilingcatalogi. Zoals deze fraaie strandvoorstelling (70 x 80 cm), te koop bij Bolland en Marotz te Bremen. "Als toeschouwer wordt je tot stellingname gedwongen, en tot onderzoek van je eigen emoties. Het zijn bijzonder karakteristieke schilderijen die hij gemaakt heeft, de taferelen die hij op het doek heeft weten te creëren, dringen zich als het ware met een haast dwingende kracht aan je op." Dat schrijft Bevort-kenner Rinus Sanders in zijn monografie over de Schorelse schilder.

Schilderijen collectie Bergsma

Internetveilingbedrijf Duveen houdt een veiling die op 4 april afloopt, van de  collectie Bergsma.
Verzamelaars in het oosten van het land kennen handelaar Hennie Bergsma uit Enschede nog wel. Door ziekte moet nu het restant van zijn collectie geveild worden. Daaronder veel bijzondere werken uit het voormalige Oostblok. Op 11 april sluit dan een veiling van kwalitatief zeer goede romantische werken die zich in Zwitserland bevinden. Daar zijn dan ook de kijkdagen. "Wij zijn nog veel en veel meer van plan," zegt Duveen. Daarvan later bericht. Hier afgebeeld is een werk uit de Bergsma-collectie, van de Russische kunstenaar Victor Danilov (72 x 100 cm). Beide genoemde collecties vindt u hier.

Edward Cucuel en de Munchener Sezession

Edward Cucuel was als zoon van een Amerikaanse krantenuitgever voorbestemd voor het krantenvak.
Maar hij had artistiek talent en zat al op zijn veertiende op de Academie. Jaren werkte hij als tekenaar-journalist, ook in Europa. In 1907 bleef hij daar definitief, toen Leo Putz hem uitnodigde lid te worden van de Die Scholle, een aan de Münchener Sezession verwante groep.  In de veiling bij Hampel zijn twee werken van hem te koop zijn, waaronder de hier afgebeelde "Vrouw in schommelstoel" (40 x 60 cm).

De Wezelaar-triptiek

"Het belangrijkste stuk uit de collectie van Matthijs Wezelaar, een triptiek door Jan van Scorel die in 1556 in de Nieuwe Kerk in Delft was geplaatst en in circa 1885 in zijn bezit was gekomen, had hij reeds in 1896 van de hand gedaan nadat het nog als zijn eigendom was geëxposeerd op de tentoonstelling van oude kunst te Utrecht in 1894. Uiteindelijk belandde het schilderij - dat nog altijd bekend staat als de 'Wezelaar-triptiek'-in 1952 in het City Art Museum van Birmingham."
Maar niet nadat zoon Han Wezelaar, de latere beeldhouwer er een kopie van had gemaakt, althans van een deel. Te koop bij De Zwaan. Meer belangwekkends over de familie Wezelaar leest u hier.

Heinrich Hermanns in Dordrecht

Lempertz betitelt dit schilderij (60 x 80 cm) van Heinrich Hermanns "Gracht in Amsterdam", maar dit zal toch echt Dordrecht zijn.
Hermanns schilderde heel veel in Nederland en was hier ook populair. Zijn schilderijen zijn altijd gestoffeerd met vele figuren. Bij Lempertz is nog een doek van de schilder, een van zijn bekende bloemgrachten in Amsterdam.

Wilhelmina's doopvader

Dit beeld is helaas beschadigd, maar de kwaliteit blijft duidelijk.
En het is geen onbelangrijk beeld, want het stelt dominee Van Koetsveld voor, de sympathieke herder, maar ook succes-auteur van de Schetsen uit de Pastorie van Mastland, de ge-anonimiseerde herinneringen uit zijn tijd als dorpspredikant te Westmaas. Nog steeds prettig te lezen. Het beeld is gemaakt door niet de eerste de beste: Charles van Wijk, een in zijn tijd beroemd en nu nog steeds gezocht beeldhouwer. Hoe kwam dit terecht in de collectie van koningin Juliana? Van Koetsveld was de hofdominee die haar moeder doopte.

Joep Nicolas: ontwerp voor raam

Is dit werk van Joep Nicolas het ontwerp voor een al dan niet uitgevoerd glas-in-loodraam?
Het zou kunnen, want Nicolas was in de eerste plaats een beroemde glazenier en pas daarna schilder. Ook qua formaat (39 x 138 cm)  en voorstelling lijkt het waarschijnlijk. Bij De Zwaan in Amsterdam.

Zweedse naaktheid van Bruno Hoppe

Ont-idealiseerd, zo zou men de Scandinavische realistische kunst kunnen kenschetsen.
Want alleen Scandinaviers schijnen in staat te zijn op een volkomen open en waardevrije wijze het menselijk lichaam te tonen zoals het is, en zoals het zich ook in de klinische werkelijkheid vertoont. Een werkelijkheid waarvoor de zuidelijker Europeaan dan terugschrikt, omdat er geen doekjes meer zijn om je achter te verstoppen. Confronterend voor ons preutslingen, zo'n openhartigheid. Dit werk (95 x 65 cm) is van de Zweedse schilder Bruno Hoppe. Het is gedateerd 1931 en te koop bij Quentin in Berlijn.

Herman Kruyder: Bruno

Bruno was de hond van Han Wezelaar, de latere beeldhouwer.
In zijn jeugd kreeg Wezelaar les van de toen beginnende schilder Herman Kruyder. Waarschijnlijk gaf Han's vader de opdracht om de nog armlastige Kruyder te helpen. Dit hondenportret in pastel (40 x 20 cm) is te koop op de veiling van De Zwaan in Amsterdam, waar meer stukken zijn die in verband kunnen worden gebracht met de nalatenschap van de in 1984 overleden Wezelaar. Hier is de catalogus.

Gavelers veilt in juni

Het nieuwe veilingbedrijf Gavelers houdt een veiling in juni.
De datum is nog niet bekend, want directeur Eva Kooijmans is nog bezig de locatie te regelen. Tot medio april kan nog ingebracht worden. Daar heeft Gavelers trouwens een nieuwe manier voor: de gratis taxatie via taxeermijnkunst.nl. Inbrengers kunnen daar een voorlopige taxatie laten verrichten door een van de experts, op basis van gegevens en een foto. Zoals bekend werkt Gavelers via een franchise-systeem, waarbij de experts zelf de veilingcollectie bijeen brengen en veilen. In de juniveiling werken J.P. Glerum en Marcel Brouwer samen.

Leo Putz werd doodgezwegen

Geen krant schreef er over toen de schilder Leo Putz in 1940 overleed.
Toch was hij beroemd geweest, en een vernieuwer die de weg naar het Duitse expressionisme heeft helpen effenen. Maar ofschoon zijn werk, dat wortelt in de Jugendstil, toch niet echt revolutionair genoemd kon worden viel hij in ongenade bij de Nazi's en kreeg hij in 1937 een Berufsverbot. Dit portret maakte hij van een hoge ambtenaar in zijn woonplaats Meran. Bij veilingbedrijf Hampel te München.

Frans veilingmonopolie valt

Het Franse veilingwezen staat op zijn kop nu - eindelijk - de nieuwe, aan de Europese regels aangepaste veilingwet er door is.
Er staat veilinghuizenvan elders in Europa niets meer in de weg om in Frankrijk actief te worden. Sothebys Frankrijk was de grote voorvechter. De Franse bond van kunsthandelaren vindt het jammer, want die ziet een stuk handel uit de galeries richting veilinghuizen verdwijnen. En de Franse bond van veilinghuizen is er ook  niet blij mee, want de grote Europese spelers zullen zeker een stuk van de markt pakken. Leuk detail: de structurele roverspraktijken van de Drouot-veilingassistenten, die spullen stalen en ze vervolgens zelf weer in het eigen veilinghuis inbrachten, heeft er toe geleid dat volgens de nieuwe regels voortaan bekend moet zijn wie iets inbracht, een handelaar of een particulier.

Geen naakt van Harry Maas

Harry Maas oogstte veel succes met zijn schilderijen van vrouwen.
En meisjes. En nog meer vrouwen, dames en meisjes. Soms bloot, maar nooit te bloot. Vaak ook gekleed, in jaren vijftig-mode, en altijd charmant. Harry Maas deelde die voorliefde met het mannelijk publiek zonder het vrouwelijk publiek voor het hoofd te stoten. Harry Maas heeft zóveel vrouwen geschilderd dat het hierbij afgebeelde werk een vondst is: zagende mannen (96 x 96 cm). Doek is wel wat beschadigd. Bij het Zeeuws Veilinghuis.

N.B. 8 sept. 2011 wordt dit schilderij opnieuw aangeboden, nu als Frans Maas (1906-1982).

Vallaton: koude, mooie wereld

De Zwitsers/Franse schilder Felix Vallaton was geen prettig mens.
Ileen Montyn schreef een persoonlijk stuk over deze wat gevoelloze man. Maar ze ziet ook een keerzijde: "En toch, wat was de wereld mooi in Vallatons ogen. Vol van vormen, vlakken en verontrustende kleuren. [...] Overal rukt de duisternis op, er is geen hoop en geen uitweg." (Ileen Montyn: Dromenland).
Het afgebeelde schilderij (73 x 54 cm) is, samen met nog een aantal andere belangrijke werken van Vallaton, te koop bij Widmer Auktionen in St Gallen.

Balwé in Amsterdam

De Duitse schilder Arnold Balwé is niet zo bekend buiten Duitsland.
In Nederland zou hij wel wat gepromoot mogen worden, want het is een schilder met een eigen kleurrijke en kosmopolitische opvatting. Hij was de zoon van de Nederlandse ambassadeur in Dresden, geboren te Zuid Afrika, en hij schilderde ook in Amsterdam, zoals blijkt uit het hierbij afgebeelde doek (76 x 100 cm) dat ter veiling komt bij Sigalas te Hildrizhausen.

Blommers en Israëls

De dame die u mysterieus aankijkt is een detail van een schilderij van Isaac Israels.
Het is een van zijn mooie portretten van vrouwen met hoeden, spoedig te koop bij Derksen Veilingbedrijf, uit de boedel die bij een fraudeur in beslag is genomen. Daar ook het hierbij afgebeelde werk van Bernard Blommers. Blommers schilderde hier de geconcentreerde aandacht van de moeder voor haar naaiwerk, van het kind voor de poes. De twee rechterhanden spelen de hoofdrol: vaardigheid en steun. Hier is de catalogus.

Menselijke burgerkoeien

Koeien (en stieren) op vroeg negentiende eeuwse schilderijen zien er veel menselijker uit.
Dat is duidelijk te zien, als men de beesten op deze schilderijen eens goed bekijkt. Rechts een schilderij (47 x 56 cm) van Hendrik van de Sande Bakhuyzen. Zal ongeveer geschilderd zijn in 1830/1840. En boven Albertus Verhoesen, die dit schilderde in 1857. De dieren zijn burgelijk-romantisch weergegeven. Dat wil zeggen: ze zijn tevreden, doorvoed, en onnozel. Dat is goed, want we hebben veel nut van deze runderen. We beteugelen hun natuurlijke driften met een stok aan een touw (Verhoesen) of een bord om de nek (Bakhuyzen). Te koop bij Auktionsgalerie am Hofgarten te Bayreuth (Bakhuyzen)) en Schaublein München (Verhoesen).

Sarika Goth

Dit fijngevoelig schilderijtje in gemengde techniek (15,5 x 12 cm) is gemaakt door Sarika Goth.
Deze schilderes kwam met haar familie naar Zeeland aan het begin van de Eerste Wereldoorlog. In Domburg werden ze door Jan Toorop hartelijk ontvangen. In het toch al rijke kunstleven van Zeeland neemt het werk van de familie Goth - oorspronkelijk van Hongaarse afkomst - en speciaal van Sarika, die in Veere woonde en er ook een kunsthandel dreef, een bijzondere plek in. Een ontroerend verhaal over een ontmoeting met de al negentigjarige kunstenares vindt u hier. Dit werkje is te koop bij het Zeeuws Veilinghuis te Middelburg. Zie de catalogus.

Veilingexpert gekaapt door Nigerianen

Vandaag is dit blog enige tijd uit de lucht geweest.
Vanuit  Nigeria hadden boeven zich toegang verschaft tot het account van de schrijver. Bovendien hebben ze bericht gestuurd naar zijn adresboek, dat hij zich in Schotland zou bevinden en verstoken was van geld en creditkaarten. De hengelaars verzochten om mij te redden en hem geld te sturen.
Vele lezers mailden of belden met hartverwarmende steunbetuigingen. Het Nederlands van de boeven was dusdanig slecht dat niemand er in trapte. Maar we zijn er weer.

Sergei Poliakoff: eigen universum

Dit werk (92 x 73 cm) behoort tot de top van het oeuvre van Serge Poliakoff, een van de belangrijkste schilders van de na-oorlogse Ecole de Paris. 
Ondanks de sterk van elkaar verschillende kleuren dragen deze schilderijen toch een soort rust uit. En dat kwam, zei Poliakoff, omdat "ik geleidelijk aan tot de abstracte schilderkunst ben gekomen, voetje voor voetje, geleid door een sublieme meester: de natuur." Nog een leuk citaat: 'De maat van een schilderij voegt niets toe aan zijn kwaliteit. Het schilderij dient wel monumentaal te zijn, dat wil zeggen, groter dan zijn feitelijke maat.' Bij Bruun Rasmussen, Denemarken.

Gezonde, volksbewuste kunst

"Richting gevend voor de nieuwe tijd dient te zijn, dat de ware kunstenaar zich zijn plaats als medewerker in de volksgemeenschap bewust is." Dit zei de schilder en kunstambtenaar Jan van Anrooy voor de radio op 7 juni 1942. Wat voor vlees we met deze schilder in de kuip hebben is daarmee duidelijk. Aan het hierbij afgebeelde werk te zien had de schilder desondanks bewondering voor de ontaarde Vincent van Gogh. Dit werk is te koop bij het Zeeuws Veilinghuis. De catalogus is hier.

Dürer schrijft Pirkheimer

In 1506 was Albrecht Dürer op reis naar Italië om er de kunst van het perspectief te leren. 
En hij leerde de Italianen de zojuist ontdekte grafische technieken. Hij schreef brieven aan zijn vriend Pirkheimer, burgemeester van Neurenberg. "Op je opmerking dat ik snel weer thuis moet komen omdat je anders mijn vrouw een 'wasbeurt' gaat geven kan ik alleen maar zeggen: ik verbied het, want het zou haar dood worden, zo wild als jij rijdt." Brieven vol baldadige gekkigheid tijdens deze reis, die hem ook naar Vlaanderen en Zeeland zou voeren, waar hij als een beroemdheid ontvangen werd. De afgebeelde prent is een van de velen te koop bij Dorotheum, Wenen. Aldaar ook etsen van Rembrandt is soorten en maten.

Hordijk: Naakt in okertinten

In 1927 vertrekt Gerard Hordijk naar Parijs en maakt contact met de daar actieve schilders.
Hij woont in hetzelfde huis als Piet Mondriaan en schildert diens portret (nu in het Gemeentemuseum). Men verweet hem wel zich te veel te oriënteren op Matisse, maar hij vindt zijn eigen weg. Dit werk (65 x 46 cm), dat te koop is bij AAGlerum, is met zijn diepe okertinten typisch voor die eerste periode. In 1940 vlucht Hordijk naar Amerika, en hij keert in 1948 terug. In 2006, bijna 50 jaar na Hordijks overlijden, ontdekt kunsthandelaar Marcel Gieling in een leegstaande villa ergens in de VS de vrijwel complete nalatenschap van Hordijk; honderden schilderijen en aquarellen, maar ook brieven van Piet Mondriaan, die later geschonken zijn aan museum Het Mondriaanhuis.

Grootste graaier kocht Breitner

"De grootste graaier die ik ooit heb meegemaakt," zo kenschetste de Officier van Justitie de directeur die tientallen miljoenen bij elkaar fraudeerde.
De zaak tegen deze man loopt al jaren en komt nu tot een einde met de openbare verkoop door Derksen Velingbedrijf van zijn kunst en antiek door de deurwaarder. Soms is het bij een beslaglegging de vraag of de spullen wel werkelijk onder de hamer komen, omdat er immers nog op het nippertje betaald kan worden. In dit geval is daar geen kans op. In elk geval hanteert veilingmeester Albert Keddeman soepele schattingen, en minimumprijzen zijn er niet. Wel heeft de deurwaarder recht tot beraad; hij krijgt 48 uur de tijd om te beslissen of het hamerbedrag acceptabel is. Mocht dat niet het geval zijn, dan krijgt de hoogste bieder in elk geval een plokgeld van 1%. Deze Breitner (63 x76cm) toont het Damrak met het Victoriahotel.

Eugène Brands

Een groot schilderij (90 x 110 cm) van Eugène Brands is te koop bij Bruun Rasmussen te Bredgade.
Het werk dateert uit 1968 en is getiteld Bird. Hoewel Brands maar kort tot de Cobra-beweging hoorde, had hij toch al vroeg contacten met Scandinavië en werd hij door Deense liefhebbers verzameld. Dit werk wijst al vooruit naar de bekende fluweelzachte werken op papier. In deze veiling ook mooie schilderijen van Rooskens en Appel.